Την Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ και μετά το πέρας της λειτουργίας του επιταφίου ο πολιτιστικός σύλλογος Κονταριώτισσας «Πίερες» σας καλεί ...
Την Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ και μετά το πέρας της λειτουργίας του επιταφίου ο πολιτιστικός σύλλογος Κονταριώτισσας «Πίερες» σας καλεί να παρακολουθήσετε το έθιμο της ενορίας των μικρασιατών «το κάψιμο του Ιούδα» στον προαύλιο χώρο του Αποστόλου Θωμά.
Το κάψιμο του Ιούδα - Έθιμο των κατοίκων της Κονταριώτισσας που κατάγονται από το Νεοχώρι Χιλής Μικράς Ασίας
Το κάψιμο του Ιούδα είναι ένα έθιμο που έλκει τις ρίζες του από τις αρχαίες γιορτές που πραγματοποιούνταν για τον εξορκισμό του μαύρου Χειμώνα και τον ερχομό της Άνοιξης.
Με την πάροδο του χρόνου ενσωματώθηκε στις παραδόσεις και τα έθιμα της ορθόδοξης πίστης μας. Στις μέρες μας το έθιμο αυτό μοιάζει ως ένα γεγονός που συμβαίνει την ημέρα της Μ. Παρασκευής. Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Ήταν συνέχεια των αποκριάτικων γιορτών (που κορυφώνονταν με το έθιμο της αρκούδας και της καμήλας για υγεία και πλούτο).
Παλιότερα λοιπόν την επομένη της Καθαρής Δευτέρας τα παιδιά στο Νεοχώρι, γυρνούσαν στους μαχαλάδες με ρυμούρκες (μεγάλα κλαδιά) και ζητούσαν από τους νοικοκυραίους να τους δώσουν κάποια τσαλιά (ξύλα) από αυτά που είχαν στοιβαγμένα για τους φούρνους τους, προκειμένου να τα χρησιμοποιήσουν στη στοίβα κλαδιών που θα έφτιαχναν για το κάψιμο του Ιούδα. Η συλλογή ξύλων συνεχίζονταν για 40 μέρες μέχρι την Μ. Πέμπτη. Κατά την διαδικασία αυτή, εάν κάποιοι από τους νοικοκυραίους αρνούνταν να δώσουν την εισφορά τους σε ξύλα, του έψαλλαν σατιρικά τετράστιχα που υπήρχαν γι αυτό το σκοπό!
Την Μ. Πέμπτη ξεκινούσε η στοίβαξη των ξύλων και ολοκληρώνονταν την Μ. Παρασκευή. Στην κορυφή κυριαρχούσε πάντα το ομοίωμα του Ιούδα μια πάνινη κούκλα γεμισμένη με άχυρα που περίμενε την καταδίκη. Όταν οι άντρες καταπιάνονταν με τη διαδικασία της στοίβαξης ταυτόχρονα οι γυναίκες και οι κοπέλες του χωριού ευρισκόμενες στον πρόναο της εκκλησίας, τραγουδούσαν τα μοιρολόγια της Μ. Παρασκευής: «Σήμερα μαύρος ουρανός , σήμερα μαύρη μέρα…..»
Το βράδυ της Μ. Παρασκευής και μετά το πέρας των εγκωμίων, οι νέοι του χωριού έριχναν στην πυρά την στοίβα των ξύλων με το ομοίωμα του Ιούδα. Μια πυρά χωρίς τιμωρητικό χαρακτήρα, αλλά με την έννοια του εξαγνισμού, της κάθαρσης και την προοπτική της αναγέννησης. Σταύρωση, Θάνατος, Ανάσταση!
Σήμερα το έθιμο έχασε το παλιό συλλογικό πνεύμα των κατοίκων του Νεοχωρίου με αποτέλεσμα η διαδικασία να ολοκληρώνεται σε μια μόνο ημέρα. Αυτό είναι αποτέλεσμα της βίαιης καθημερινότητας που βιώνουμε, του ελάχιστου ελεύθερου χρόνου μας και της βοήθειας των μηχανημάτων για την συγκομιδή των ξύλων… Όμως οι Μικρασιατικής καταγωγής κάτοικοι της Κονταριώτισσας και ενορίτες της εκκλησίας του Αποστόλου Θωμά, προσπαθούν να διατηρήσουν και να μεταβιβάσουν στους μεταγενέστερους έθιμα και μνήμες που έχουν τις ρίζες τους στα πρώτα ιστορικά χρόνια και καταδεικνύουν την διαχρονικότητα του Ελληνισμού. Είναι οι «αποσκευές» που μετέφεραν μαζί τους στη νέα πατρίδα!
Στην παλαιά τους πατρίδα λοιπόν ο Ιούδας της Μητρόπολης άναβε πρώτος διαδραματίζοντας τον ρόλο της Φρυκτωρίας και αμέσως μετά άναβε ο Ιούδας της ενορίας, συμβολίζοντας ταυτόχρονα και τον απότομο ξεσηκωμό ενάντια στους Τούρκους και την Ανάσταση των Ρωμιών της Μ. Ασίας. Το έθιμο του Ιούδα συναντούμε μόνο στην Μ. Ασία , στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και την Κύπρο. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή ήρθε στην Ελλάδα και συνεχίζεται στις περιοχές: Μακεδονία με το όνομα «Οβριός» , στα νησιά «Κατσίβελο» , στην Κρήτη «Φουρνάρα», στην Κύπρο «Άπιστο» , στην Καππαδοκία «Γιαχουντή» και στην Πελοπόννησο «Τσιφούτη» .
Τα παραπάνω στοιχεία δόθηκαν από τον κ. Τάσο Μπογιατζή νυν σύμβουλο της Τ.Κ. Κονταριώτισσας και πρόεδρο συλλόγου Μικρασιατών Πιερίας.
