Εκπαιδευτικός σημαίνει φως. Ναι ξέρω τι θα πεις. Η ρήση του Δημήτρη Χορν αναφερόταν στους ηθοποιούς και όχι στους εκπαιδευτικούς. Εκτός ...
Εκπαιδευτικός σημαίνει φως. Ναι ξέρω τι θα πεις. Η ρήση του Δημήτρη Χορν αναφερόταν στους ηθοποιούς και όχι στους εκπαιδευτικούς. Εκτός όμως από το φως της γνώσης, που μεταλαμπαδεύει στους μαθητές του, ο εκπαιδευτικός γίνεται συχνά ηθοποιός ή ίσως σκηνοθέτης.
Το κείμενο που ακολουθεί μου το εμπιστεύθηκε μίας συνάδελφος με την προτροπή να το χειρουργήσω. Πρόκειται για γέννα και από την καισαρική, ελπίζω να αναδειχθεί το εκπαιδευτικό έργο. Αυτό το έργο που εσύ, που δεν είσαι εκπαιδευτικός, αγνοείς. Δικαιολογημένα βέβαια, αφού δεν βρίσκεται κανείς για να το αναδείξει.
Κι όλοι εμείς, οι λειτουργοί της Δημόσιας Εκπαίδευσης, που συχνά πυκνά βρίζεις, «ντρεπόμαστε» για όλα αυτά που προσφέρουμε χωρίς ποτέ κανείς να τα μαθαίνει. Αφορμή για όσα θα διαβάσεις είναι ένα βραβείο.
Η θεατρική ομάδα του 1ου Γυμνασίου και του 1ου Λυκείου Κατερίνης ανέβασε σε σύμπραξη παράσταση με τίτλο «Για ένα πουκάμισο αδειανό». Η παράσταση έχει θέμα τον πόλεμο και την προσφυγιά διαχρονικά και ακολουθεί μια ιστορική πορεία, εστιάζοντας κυρίως στα παιδιά και στον τρόπο με τον οποίο βιώνουν τέτοιες καταστάσεις και κέρδισε το 1ο βραβείο στον πανελλήνιο διαγωνισμό «Αγώνες Τέχνης» που διοργανώνονται κάθε χρόνο από τα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη.
Τι κρύβεται όμως πίσω από αυτό το βραβείο; Τι προηγήθηκε για να έρθει αυτό το αποτέλεσμα; Ο διαγωνισμός είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Έχουν προηγηθεί μέρες και νύχτες σκληρής δουλειάς από την πλευρά καθηγητών και μαθητών. Γιατί πίσω από τα βραβεία των σχολείων υπάρχουν καθηγητές και δάσκαλοι που εργάζονται, μελετούν, εμψυχώνουν, παιδαγωγούν.
Για την παράσταση αυτή η προετοιμασία ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2015. Έπρεπε να γίνει η επιλογή και η διαμόρφωση λογοτεχνικών κειμένων. Δεν επιλέγεις αποσπάσματα από την πένα της Διδούς Σωτηρίου, του Ευριπίδη, του Σεφέρη, αβίαστα. Θέλει ξενύχτια. Το καλοκαίρι λοιπόν, χωρίς το φόρτο του σχολείου, προετοιμάζεις αυτά που (χωρίς να είσαι υποχρεωμένος) θα κάνεις την επόμενη χρονιά.
Οι μαθητές της παράστασης αρκετοί και από δύο διαφορετικής βαθμίδας σχολεία, δηλαδή παιδιά με διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικές δυνατότητες. Κοινός χρόνος ελάχιστος. Έτσι λοιπόν, την Παρασκευή έκανε πρόβα το Λύκειο και την Κυριακή το Γυμνάσιο. Τα απογεύματα, τα βράδια, τα μεσημέρια. Δε χάθηκε ούτε μια ώρα μαθήματος εκτός βέβαια από την ημέρα της παράστασης στα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη.
- Μα κυρία γράφω μαθηματικά κατεύθυνση….
- Πότε σε βολεύει;
- Παρασκευή, στις 9.30.
- Ωραία, τότε θα έρθει ο υποδιευθυντής και θα ανοίξει το σχολείο στις 9 και θα το κλείσει στις 11. Όχι το πρωί, αλλά το βράδυ!
Την ώρα που εσύ βλέπεις το Survivor, ο εκπαιδευτικός εργάζεται. Όχι. Δεν παραδίδει μάθημα, ούτε προετοιμάζεται για το μάθημα της επόμενης μέρας. Προετοιμάζει τους μαθητές του, δίνοντάς τους ένα μάθημα ζωής.
Οι πρόβες γινόταν παράλληλα, μετά ή πριν το πρόγραμμα κινηματογράφου, γιατί ναι, υπήρχαν κι άλλοι συνάδελφοι που την Παρασκευή το βράδυ αφιέρωναν τον προσωπικό τους χρόνο στους μαθητές και το σχολείο. Πώς να βρεις χρόνο για πρόβες με μαθητές που διαβάζουν για πανελλαδικές, που έχουν αθλητικές ή άλλες δραστηριότητες και που είναι έφηβοι!
Οι μαθητές του Γυμνασίου μικροί. Πώς να κατανοήσουν πλήρως κείμενα για πολέμους, βομβαρδισμούς και πείνα; Προσομοίωση βομβαρδισμών λοιπόν στο Γυμνάσιο για διδασκαλία ενσυναίσθησης.
Στο Λύκειο επικοινωνία μέσω skype ή άλλες φορές τηλεφωνικά σε ανοιχτή ακρόαση με Κύπρο για να διηγηθούν τις προσωπικές τους μαρτυρίες αυτοί που έζησαν τα γεγονότα. Ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις από παππούδες και γιαγιάδες πρόσφυγες. Όλοι οι μαθητές διάβασαν, μελέτησαν και συζήτησαν με τους καθηγητές τους τα κείμενα της παράστασης.
Άλλος προβληματισμός: Πώς να σκηνοθετήσεις (έστω και για μαθητική παράσταση) όταν δεν είσαι σκηνοθέτης; Δεν υπήρξε σεμινάριο για το θέατρο (για δύο σχολικές χρονιές) που δεν το παρακολούθησαν οι υπεύθυνες εκπαιδευτικοί. Όχι στην πόλη της Κατερίνης, που δεν παρέχει τέτοιες πολυτέλειες, αλλά στη Θεσσαλονίκη. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε χρόνο και χρήμα. Ατέλειωτες ώρες μελέτης βιβλίων σχετικών με το θέατρο και τη δημιουργία μιας παράστασης.
Στις πρόβες χρειάζεται πειθαρχία (σχεδόν στρατιωτική), υπακοή, συνεργασία, αλληλοκατανόηση, σεβασμός στο χρόνο του άλλου.
- Πάμε ξανά τη σκηνή
- και ξανά!
- και ξανά!
Αλλαγές στις αλλαγές. Στόχος τώρα το αισθητικό αποτέλεσμα. Επί 1,5 χρόνο δύο φορές την εβδομάδα πρόβες. Παρασκευή το Γυμνάσιο, Κυριακή το Λύκειο. Οι υπεύθυνες καθηγήτριες παρούσες και στα δύο σχολεία.
Κι όταν τα πράγμα έφτανε προς το τέλος, θα έπρεπε να βρεθεί ένας χώρος κατάλληλος για παράσταση. Το σχολείο μας (1ο ΓΕ.Λ. Κατερίνης) δεν έχει θέατρο. Ούτε καν αίθουσα εκδηλώσεων. Για την ακρίβεια τα τρία σχολεία του συγκροτήματος μας διαθέτουν μόνο ένα γυμναστήριο. Και για γυμναστική και για εκδηλώσεις και για γιορτές. Και για τα τρία τα σχολεία.
Οι παραστάσεις όμως δίνονται σε θέατρα, έστω θεατράκια. Επομένως, όλη την περίοδο των πασχαλινών διακοπών έπρεπε να γίνονται οι πρόβες στο θεατράκι του πάρκου. Και όταν φυσούσε και όταν έκανε κρύο. Μόνο η βροχή σταματούσε τις πρόβες. Όχι το ψιχάλισμα, ούτε τα αδέσποτα.
Όμως, δεν πρέπει να παραλείψουμε έναν παράγοντα καταλυτικής σημασίας στην επιτυχία του εκπαιδευτικού έργου: Τους γονείς.
Οι γονείς που έφερναν και έπαιρναν τα παιδιά τους νύχτα, οι γονείς που κουβαλούσαν σκηνικά και μουσικά όργανα, οι γονείς που γνώρισαν τους εκπαιδευτικούς των παιδιών τους και αναγνώρισαν το έργο τους. Γιατί αν δεν γνωρίζεις, δεν αναγνωρίζεις.
Οι γονείς που εμπιστεύτηκαν τα παιδιά τους στους εκπαιδευτικούς αναγνωρίζοντας το έργο τους, όχι σύμφωνα με τις ώρες διδασκαλίας στο σχολείο, αλλά σύμφωνα με τις ατελείωτες ώρες δουλειάς εκτός σχολείου και την αγάπη τους προς τα παιδιά.
Οι γονείς λοιπόν που στάθηκαν αρωγοί και παραταγμένοι δίπλα στους καθηγητές και όχι απέναντι.
Και φτάνει η μέρα που η ομάδα επισκέπτεται τα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη με το ωραίο και μεγάλο θέατρο, τις αίθουσες ξένων γλωσσών και μουσικής, τα τεράστια γυμναστήρια και τη μαρμάρινη είσοδο.
- Πόσο το ζηλέψαμε και πόσο το χαρήκαμε!
Για ένα τριήμερο μαθητές και καθηγητές από την Ελλάδα και την ομογένεια διαγωνίζονταν σε διάφορες κατηγορίες. Κινηματογράφος, θέατρο, ποίηση, ζωγραφική, μουσική, φωτογραφία.
Συγχαρητήρια λοιπόν!
Συγχαρητήρια για τη δουλειά και το ήθος!
Συγχαρητήρια για το σεβασμό και τη συνεργασία!
Συγχαρητήρια σε όλους αυτούς που αφιέρωσαν τον προσωπικό τους χρόνο! Τον χρόνο που «έκλεψαν» από την οικογένειά τους, από την ξεκούρασή τους, από τις υπόλοιπες υποχρεώσεις.
Συγχαρητήρια σε όλους αυτούς που προσφέρουν στα μουγγά, χωρίς ποτέ κανείς να το μαθαίνει!
Γιώργος Βαρδακώστας
