Στο έλεος της κακοκαιρίας βρίσκεται τις τελευταίες ώρες η Δυτική Μακεδονία με την Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα να πλήττονται από ισχυρές βρ...
Στο έλεος της κακοκαιρίας βρίσκεται τις τελευταίες ώρες η Δυτική Μακεδονία με την Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα να πλήττονται από ισχυρές βροχοπτώσεις και ισχυρές καταιγίδες με κεραυνούς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με το Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων πάνω από 25.000 κεραυνοί “έπεσαν” σε διάστημα 12 ωρών, από χθες το μεσημέρι μέχρι και τα μεσάνυχτα, στη Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα 17.000 από αυτούς έπληξαν την Κεντρική και Δυτική Μακεδονία.
Το εντυπωσιακό αυτό στοιχείο έδωσε στη δημοσιότητα ο μετεωρολόγος του ΕΛΓΑ στο αεροδρόμιο "Μακεδονία" Μιχάλης Σιούτας ο οποίος επισήμανε ότι "σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν από τις καταγραφές του ανιχνευτή κεραυνών-αστραπών, οι περισσότεροι κεραυνοί έπεσαν στην Πέλλα σε τμήματα της Ημαθίας και στη Δυτική Μακεδονία, στη Φλώρινα και στην Κοζάνη".
Ο ίδιος εξήγησε ότι η ασυνήθιστα υψηλή δραστηριότητα κεραυνών οφείλεται στα μεγάλα ύψη που εκτείνονται οι καταιγίδες στην ατμόσφαιρα, γεγονός στο οποίο συνέβαλαν οι υψηλές θερμοκρασίες των προηγουμένων ημερών, δημιουργώντας συνθήκες αυξημένης ατμοσφαιρικής αστάθειας.
Πώς «γεννιούνται» οι αστραπές και οι βροντές
Οι ψυχρές αέριες μάζες που υπάρχουν στη μέση τροπόσφαιρα -δηλαδή σε υψόμετρο 5 – 5,5 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας- έρχονται σε αντίθεση με τις θερμές και υγρές αέριες μάζες στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Αυτή η αντίθεση –ειδικά σε αέριες μάζες που έρχονται από τα Βόρεια Βαλκάνια - προκαλεί κατακόρυφες ανοδικές κινήσεις στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σύννεφα που φτάνουν σε μεγάλο ύψος. Τα σύννεφα αυτά περιέχουν μεγάλα ποσά βροχής, ενώ δίνουν χαλαζοπτώσεις και κεραυνούς.
Ο υγρός και θερμός αέρας παρασύρεται σε ανοδικές κινήσεις- λόγω στροβιλισμού ή όταν συναντά φυσικά εμπόδια- και ψύχεται. Οι υδρατμοί συμπυκνώνονται και στα μεγάλα ύψη δημιουργούνται οι πρώτοι κόκκοι χαλαζιού. Τότε, αρχίζει η κάθοδος αυτής της στερεάς μάζας, η οποία, συναντώντας τους υδρατμούς, αυξάνεται περαιτέρω σε όγκο.
Αυτή η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές μέσα στα ανοδικά και καθοδικά ρεύματα και, όταν πια τα ανοδικά ρεύματα δεν μπορούν να συγκρατήσουν την «παγωμένη» μάζα τότε αυτή πέφτει με τη μορφή χαλαζιού. Το νερό στη στερεά μορφή του, λόγω τριβής, αποβάλλει ηλεκτρόνια, με αποτέλεσμα να δημιουργείται διαφορά ηλεκτρικού δυναμικού, το οποίο κάποια στιγμή δημιουργεί ηλεκτρικές εκκενώσεις, είτε μεταξύ των νεφών είτε μεταξύ νέφους- εδάφους».
Ανάμεσα στην επιφάνεια του εδάφους και στο κάτω μέρος του νέφους μπορεί να δημιουργηθεί τάση 20 ή ακόμη και 30 εκατομμυρίων Βολτ. Οι κεραυνοί που πέφτουν δεν ακολουθούν τον συντομότερο (οπτικά σε εμάς) δρόμο, αλλά εκείνον που διευκολύνει περισσότερο τα ηλεκτρικά φορτία να κινηθούν. Γι αυτό η λάμψη του κεραυνού που τελικά βλέπουμε στον ουρανό δεν είναι ευθεία αλλά τεθλασμένη. Ο αέρας ο οποίος περιβάλλει τον κεραυνό θερμαίνεται απότομα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της βροντής.
Πρακτικές συμβουλές
Για να βρεις την απόσταση μιας καταιγίδας μέτρησε τα δευτερόλεπτα που μεσολαβούν μεταξύ της αστραπής και της βροντής. Αν δεν έχεις χρονόμετρο μέτρα νοερά με τον εξής ρυθμό: και ένα, και δύο, και τρία ...μέχρι ν’ ακούσεις τη βροντή.
Στη συνέχεια διαίρεσε τον αριθμό των δευτερολέπτων με το 3 για να βρεις περίπου την απόσταση που εξελίσσεται η καταιγίδα σε χιλιόμετρα. Η βροντή και η λάμψη του κεραυνού ή της αστραπής συμβαίνουν την ίδια χρονική στιγμή. Το φως και ο ήχος, όμως, ταξιδεύουν με διαφορετικές ταχύτητες και έτσι φθάνουν σε μας σε διαφορετικές χρονικές στιγμές
Τα μπουρίνια και οι κεραυνοί
Το ρεκόρ κεραυνών που έχει καταγραφεί μέσα σε μία ημέρα (2 Ιουλίου 2006) σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, ήταν περισσότεροι από 70.000 κεραυνοί σύμφωνα με τις μετρήσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου . Στατιστικά, οι θερινοί κεραυνοί είναι πιο επικίνδυνοι, διότι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται έξω από τα σπίτια τους. Η δημιουργία μπουρινιών είναι συχνότερη στη Βόρεια Ελλάδα απ' ότι στα κεντρικά και τα νότια.
Μια αντίστοιχη κατάσταση, συνέβη πριν από λίγες ημέρες με καταστροφές στα Σκόπια, ενώ στη χώρα μας είχαμε πολύ έντονα φαινόμενα τον Αύγουστο του 2002 στην ανατολική Ελλάδα. Ειδικά στην Αθήνα είχαμε καταιγίδες για δύο εβδομάδες, ενώ τον Αύγουστο του 1982 είχαμε ένα πολύ δυνατό μπουρίνι στη Θεσσαλονίκη το οποίο είχε προκαλέσει και θύματα. Τον Ιούνιο του 2009 ένας κεραυνός σκότωσε στη Ροδόπη μια 70χρονη γυναίκα την ώρα που μεταφύτευε καπνό σε χωράφι.
Ο ίδιος κεραυνός χτύπησε και τραυμάτισε ελαφρά άλλα τέσσερα άτομα. Την ίδια χρονιά, στα τέλη Μαΐου, ένας 35χρονος αγρότης από τη Μεσσήνη σκοτώθηκε ακαριαία από έναν κεραυνό. Τον Ιούλιο του 2004 αναφέρθηκε ένα θύμα από κεραυνό στη Βόρεια Ελλάδα. Ένας θάνατος είχε καταγραφεί και το 2001 στην Αχαΐα.
