Ήταν πολλά πολλά χρόνια πριν … και ήμουν μαθητής της Γ΄ Λυκείου. Παιδιά ήμασταν, δεν σηκώναμε όμως μύγα στο σπαθί μας. Ακριβώς όπως συμβ...
Ήταν πολλά πολλά χρόνια πριν … και ήμουν μαθητής της Γ΄ Λυκείου. Παιδιά ήμασταν, δεν σηκώναμε όμως μύγα στο σπαθί μας. Ακριβώς όπως συμβαίνει και σήμερα. Το περιστατικό είναι πραγματικό και το θυμάμαι έντονα μέχρι σήμερα. Θα το θυμηθούν σίγουρα και οι παλιοί μου συμμαθητές.
Είχαμε λοιπόν μια καθηγήτρια φιλόλογο. Τη θεωρούσαμε ψυχοπαθή. Είναι αλήθεια πως ήταν λίγο ιδιόμορφη, αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι το θέμα είχε και λίγο πολιτική χροιά. Άλλωστε πριν από 30 χρόνια οι νέοι ήταν περισσότερο πολιτικοποιημένοι σε σχέση με σήμερα και δεν ήταν σπάνιο να δημιουργούνται εντάσεις ακόμα και μέσα σε σχολεία.
Ωστόσο, οι μαθητές όσες διαφορές και να έχουν μεταξύ τους, απέναντι στον καθηγητή, ειδικά τον αντιπαθή γίνονται μια γροθιά. Έτσι, η καθηγήτρια δεν έβρισκε συμπαραστάτες ούτε ανάμεσα στους ομοϊδεάτες της μαθητές.
Τότε υπήρχε το δίωρο μάθημα της έκθεσης. Τη μία εβδομάδα γράφαμε έκθεση και την επόμενη διαβάζαμε και σχολιάζαμε τις διορθωμένες εκθέσεις. Μπαίνει λοιπόν μια μέρα φουριόζα η καθηγήτρια και μας λέει ότι θα γράψουμε έκθεση. Μάλιστα είχε σκοπό να μας δώσει δύο θέματα για να διαλέξουμε το ένα από τα δύο.
Οχλοβοή μέσα στην τάξη. Οι μαθητές διαμαρτύρονται.
- Δεν μας είχατε πει ότι θα γράψουμε έκθεση.
Η αλήθεια είναι ότι η καθηγήτρια το είχε πει. Ωστόσο το είχε πιει στο τέλος της ώρας. Μάλιστα ήταν η τελευταία ώρα, ακριβώς τη στιγμή που χτυπούσε το κουδούνι από το γειτονικό σχολείο, που σήμαινε ότι σε 2-3 λεπτά θα χτυπούσε και το δικό μας. Έτσι μέσα στην αναμπουμπούλα κάποιοι το άκουσαν και κάποιοι όχι. Ακόμα όμως και όσοι το άκουσαν, δεν είχαν καμία όρεξη να γράψουν έκθεση.
Η αναταραχή συνεχίστηκε για λίγο, ενώ η καθηγήτρια έγραφε το θέμα στο πίνακα.
- Εμπρός γράφετε.
- Πού είναι το δεύτερο θέμα; Είπατε ότι θα μας δώσετε δύο θέματα να διαλέξουμε.
- Δεν έχει δεύτερο θέμα. Ένα θέμα. Αυτό είναι. Ξεκινάτε, χάνετε χρόνο.
Ωστόσο σχεδόν κανένας μαθητής δεν γράφει. Υπάρχει μια διάχυτη ένταση, ένας ηλεκτρισμός στην ατμόσφαιρα. Τον αντιλαμβάνεται και η καθηγήτρια και η έκρηξη δεν αργεί να έρθει.
Ένας συμμαθητής μου, από τους ζωηρούς, γυρίζει στον διπλανό του και ετοιμάζεται κάτι να του πει. Πριν προλάβει, αστραπές και κεραυνοί!
- Σκάσε. Μη μιλάς.
Η καθηγήτρια βρισκόταν ήδη πάνω από το κεφάλι του μαθητή ουρλιάζοντας.
- Πέρασε έξω.
Μεγάλη αδικία. Δε λέω, ο μαθητής ήταν ζωηρός γενικά, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν έκανε τίποτα. Δεν πρόλαβε δηλαδή. Σήμερα δεν βρίσκεται στη ζωή, όμως εκείνη την ημέρα έγινε η αφορμή για να πάρουμε ένα καλό μάθημα.
Ο συμμαθητής μου βγήκε από την τάξη, αλλά σχεδόν ταυτόχρονα όλοι εμείς οι υπόλοιποι τον ακολουθήσαμε.
Αποχή.
Δεν μας είχε ξανασυμβεί. Δεν είχε ξανασυμβεί στο σχολείο. Η καθηγήτρια αλλόφρων τρέχει στον Διευθυντή κι αυτός με τη σειρά του στο προαύλιο, προσπαθώντας να βγάλει άκρη. Του εξηγούμε τι έχει συμβεί κατά την άποψή μας, όμως αυτός επιμένει ότι πρέπει να συζητήσουμε με την καθηγήτρια. Ζητάει το πενταμελές συμβούλιο της τάξης. Παρόντα είναι μόνο τρία από τα πέντε μέλη μεταξύ των οποίων και ο γράφων. Δύο παιδιά εκπαιδευτικών και ένα παιδί γιατρού.
Ανεβαίνουμε στο γραφείο του Διευθυντή, όμως με την καθηγήτρια δεν βγαίνει άκρη. Μάλιστα ισχυρίζεται ότι λέμε ψέματα και ζητάει να τιμωρηθούμε παραδειγματικά! Δεν ξέρω αν κάποιος μπορεί να καταλάβει τι έχει συμβεί. Η καθηγήτρια ζητούσε να τιμωρηθούν τρεις μαθητές όχι επειδή είχαν εμπλακεί σε κάποιο περιστατικό, αλλά επειδή προσήλθαν ως εκπρόσωποι των υπολοίπων μαθητών και κατά τη άποψή της ψεύδονταν σε σχέση με τα πραγματικά γεγονότα.
Ο Διευθυντής, εντελώς ανίκανος, αρνούμενος να πάρει την ευθύνη πάνω του, παραπέμπει τι θέμα στο σύλλογο διδασκόντων.
Δικαστήριο. Έτσι το θυμάμαι, ως δικαστήριο.
Οι καθηγητές γύρω γύρω βλοσυροί, μεταξύ των οποίων και ο πατέρας ενός εκ των κατηγορουμένων. Στη μέση οι κατηγορούμενοι με άγνοια κινδύνου. Μας έπνιγε το δίκαιο και δεν μας περνούσε από το μυαλό ότι υπήρχε περίπτωση να τιμωρηθούμε.
Έναρξη συνεδρίασης. Το λόγο παίρνει η κατηγορούσα αρχή. Η τρελή καθηγήτρια σε ρόλο εισαγγελέα. Αρχίζει να διαβάζει ένα πολυσέλιδο κείμενο.
- Εε συγνώμη δεν έγινε έτσι, προσπαθώ να τη διακόψω.
- Μη διακόπτεις κατηγορούμενε, θα απολογηθείς όταν έρθει η ώρα σου.
Ωχ τη βάψαμε! Όντως ήρθε η ώρα μας. Είναι φανερό ότι οι δικαστές και οι ένορκοι είναι προκατειλημμένοι. Το μόνο που μένει είναι να κρατήσω σημειώσεις για να απαντήσω στο τέλος. Από τότε μου έμεινε κουσούρι.
Έρχεται η ώρα της απολογίας. Λέμε την άποψή μας. Αμέσως μετά έρχεται η ώρα των μαρτύρων, δηλαδή των συμμαθητών μας. Ευτυχώς λένε όλοι τα ίδια και επαληθεύουν τους ισχυρισμούς μας.
Έρχεται η ώρα της ψηφοφορίας. 50 καθηγητές ψηφίζουν αθώοι οι κατηγορούμενοι και 3 καθηγήτριες, μεταξύ των οποίων και η κατηγορούσα αρχή ψηφίζουν λευκό!!
Ουφ! Μεγάλη ανακούφιση, αλλά και μια τεράστια άγρια χαρά. Νικήσαμε. Η τρελή καθηγήτρια έχασε. Αναγκάστηκε μάλιστα και μας άφησε ως τμήμα. Φυσικά θα ήταν διαφορετική η κατάληξη αν όλοι μαζί οι συμμαθητές δεν ήμασταν ενωμένοι σαν μια γροθιά. Έτσι ενωμένους δεν μπορούσε να μας νικήσει κανείς. Δεν χρειάστηκε να δώσουμε άλλες μάχες. Το ξέρω όμως στα σίγουρα ότι, αν χρειαζόταν θα ήμασταν πάλι νικητές.
Τα χρόνια πέρασαν. Τώρα ο τρελός καθηγητής είμαι εγώ. Ας τον καθηγητή στην τρέλα του θα έλεγε ο Άκης Πάνου, αν ζούσε σήμερα.
Ήταν πολλά αυτά που δεν μου άρεσαν στους δικούς καθηγητές μου και γι’ αυτό αποφάσισα να είμαι διαφορετικός. Ήθελα πάντα να είμαι κοντά στους μαθητές, να ενδιαφέρομαι γι’ αυτούς, να μου εκμυστηρεύονται τα προβλήματά τους να τους βοηθώ όπως μπορώ πέρα από το καθαρά διδακτικά μου καθήκοντα.
Είναι αλήθεια ότι στα 17 χρόνια που βρίσκομαι στο δημόσιο σχολείο, αρκετοί μαθητές αναγνωρίζουν και εκτιμούν αυτή τη στάση μου, ωστόσο υπάρχουν και άλλοι, ελπίζω λίγοι, που το βλέπουν αλλιώς.
Το ξέρουμε εμείς οι εκπαιδευτικοί ότι οι μαθητές αρέσκονται να εξερευνούν τα όριά μας. Μάλιστα αυτό είναι ένα παιχνίδι χωρίς τέλος. Ξέρουμε επίσης ότι μας περιμένουν στη γωνία. Μόλις «παρεκτραπούμε» είναι εκεί για να μας επαναφέρουν στην τάξη. Τότε είναι ικανοί να θυμηθούν κάθε «στραβή» φράση που έχουμε πει, να την απομονώσουν και να την μετατρέψουν σε μομφή. Ακόμη και φανταστικά γεγονότα επινοούνται προκειμένου να στριμωχθεί ο εκπαιδευτικός.
Μπορείς να είσαι απρόσωπος κι απόμακρος. Έτσι κάνεις τη δουλειά σου εύκολα. Δεν κουράζεσαι. Δεν χρειάζεται να φωνάζεις. Δεν καίνε τα πνευμόνια σου. Ούτε αστεία ούτε πλακίτσες με τους μαθητές. Εννοείται ούτε και εκδρομές, αφού κανείς δεν θέλει να εκδράμει με τον στριμμένο καθηγητή ως συνοδό.
Αν θέλεις να είσαι αλλιώς, θα πρέπει να το σκεφτείς δυο φορές. Θα πρέπει να ξέρεις να λες όχι. Να βάζεις όρια. Διαφορετικά θα το μετανιώσεις. Θα στεναχωρηθείς, θα κουραστείς, θα εξευτελιστείς και τελικά θα την πληρώσουν κάποιοι που δεν φταίνε κι εσύ μαζί.
Να θυμάσαι πάντα. Μην τα βάζεις ποτέ με τους μαθητές. Δεν έχει σημασία αν έχεις δίκιο ή άδικο. Θα χάσεις. Ακόμα κι αν νικήσεις, χαμένος θα είσαι πάλι.
Γιώργος Βαρδακώστας
